رشد روزافزون جمعیت و گسترش شهر در شهری همچون قزوین با توجه به نارسایی شبکه راه‌های درون‌شهری ضرورت توجه مسئولان حوزه مدیریت شهری را به توسعه سریع خطوط حمل‌ونقل عمومی اجتناب‌ناپذیر می‌کند.
تجربه نشان داده که بازنگری در این سیستم، تا حدود زیادی نه تنها مشکل ترافیک را مرتفع می‌سازد بلکه صرفه‌جویی در هزینه‌ها از جمله کاهش مصرف سوخت و انرژی به دلیل کم شدن تعداد خودروهای شخصی، کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی و افزایش امنیت مسافران را به همراه خواهد داشت.
محمدحسین خاکساران – سخنگوی شورای اسلامی شهر قزوین- با بیان این که به دلیل توسعه شهری و افزایش جمعیت در حوزه حمل‌ونقل عمومی با کمبود مواجهیم می‌گوید: طبق اعلام سازمان اتوبوسرانی، هر 15 دقیقه اتوبوس‌های هر مسیر در ایستگاه‌ها توقف خواهد داشت که البته شواهد حاکی از آن است که این زمان بیش از زمان اعلام شده است.
بسیاری از شهروندان قزوینی از وضعیت جابجایی مسافر در این شهر راضی نیستند و معتقدند سیستم حمل‌ونقل عمومی فعلی با مشکلات و کمبود‌های جدی مواجه است به طوری که مشکلات عدیده‌ای همچون اتلاف وقت، هزینه و نیز فشار عصبی را برای شهروندان در پی دارد.
اما جواد صباغان – مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی قزوین و حومه – نظری متفاوت دارد. او با بیان این که در بخش سخت‌افزاری هیچ مشکلی نداریم، اصلاح و تقویت ناوگان حمل‌ونقل شهری را متناسب با وسعت شهر و افزایش جمعیت دانسته و می‌گوید: در حال حاضر 206 دستگاه اتوبوس در سطح شهر قزوین کار جابجایی مسافران را برعهده دارند که از این تعداد 170 دستگاه در اختیار بخش خصوصی و بقیه در دست بخش دولتی است.
ضمن این که خرید 20 دستگاه اتوبوس و تزریق آن به ناوگان اتوبوسرانی را در دستور کار داریم. او همچنین مدت زمان انتظار مسافران در ساعات غیر‌پیک را 7 دقیقه و ساعات پیک را کمتر از این زمان یعنی 2 الی 3 دقیقه می‌داند.
در حالی که 98 درصد حمل‌ونقل شهری قزوین به بخش خصوصی واگذار شده تا سرمایه‌گذاران انگیزه بیشتری برای ارائه خدمات به مسافران داشته باشند، اما گفته‌ها حاکی است که چندان اوضاع رضایت‌بخش نیست.
«س. حسین‌نژاد» از شهروندان قزوینی است که به گفته خودش سال‌هاست از وسیله نقلیه عمومی استفاده می‌کند: روز‌های اول که اتوبوس‌های خصوصی (ریالی) آمده بود قرار بود در ازای ارائه خدمات بهتر به مسافران هزینه بیشتری دریافت کنند که این طور هم بود، اما با گذشت زمان دیدیم که هیچ تفاوتی با اتوبوس‌های بلیتی ندارد بلکه در مواردی هم بدتر از آن است.
مثلا این اتوبوس‌ها به دلیل این که مبلغ نقدی دریافت می‌کنند مدت زمان زیادی را در ایستگاه ابتدایی متوقف می‌مانند تا اتوبوس پر شود. قرار بود برای ارائه خدمات بهتر مبلغ بیشتری دریافت کنند نه این که برای کسب پول بیشتر بلای جان مسافران شوند. مدام هم وعده می‌دهند که درست می‌شود! و اتوبوس بیشتری به ناوگان حمل‌ونقل عمومی می‌پیوندد، اما هنوز خبری نیست. بهتر نیست به جای حرف و دادن وعده، اتوبوس و تاکسی تحویل مردم دهند؟
صباغان اما با تکذیب چنین مسائلی، تاخیر‌ها را محدود به موارد خاص دانسته و می‌گوید: ما در ابتدا و انتهای خط، بازرسانی داریم که ساعت ورود و خروج اتوبوس‌ها را کنترل می‌کنند ضمن این که با نصب 7 دستگاه دوربین در ایستگاه‌ها همه چیز را تحت کنترل داریم بنابراین امکان تخلف به حداقل می‌رسد. به گفته صباغان در حالی که استاندارد جابجایی مسافر به وسیله هر دستگاه اتوبوس روزانه 800 تا 1200 نفر است. در شهر قزوین این میزان با استاندارد همخوانی دارد که این بیانگر استقبال مردم از سیستم حمل‌ونقل عمومی است.
سهم بیشتر تاکسیرانی در حمل‌ونقل شهری
با این که مسئولان شهری همواره بر فرهنگ‌سازی و لزوم ترغیب مردم به استفاده از اتوبوس در حمل‌ونقل درون‌شهری تاکید دارند آمار‌ها حکایت از بیشتر بودن نقش تاکسی نسبت به اتوبوس در جابجایی‌های روزانه شهری دارد، این در حالی است که اتوبوس به دلیل جابجایی حجم بالایی از مسافر به عنوان گزینه اول مطرح بوده است.
محمدحسن ایران‌خواه – مدیرعامل سازمان تاکسیرانی قزوین – با بیان این که هم‌اکنون در قزوین 5 هزار دستگاه تاکسی اعم از ون، خط ویژه و آژانس، روزانه کار حمل‌ونقل 400 هزار نفر مسافر شهری را بر عهده دارند، می‌گوید: در حالی که طبق برنامه 5 ساله چهارم سهم تاکسیرانی در جابجایی مسافران درون‌شهری باید 25 درصد و اتوبوسرانی 40 درصد باشد ولی شاهدیم که سهم تاکسیرانی 40 و اتوبوسرانی تنها 20 درصد است.
او علت گرایش مردم به استفاده از تاکسی‌ها را بالا رفتن توقعات مسافران، سرعت بیشتر در رسیدن به مقصد و ضعف خدمات‌رسانی در ناوگان اتوبوسرانی عنوان می‌کند.
همشهری استانها
